Uruchomiona w marcu 2020 r. przez Fundację Solana z siedzibą w szwajcarskiej Genewie Solana jest kryptowalutową platformą obliczeniową, która ma na celu osiągnięcie wysokich prędkości transakcji bez poświęcania decentralizacji. Dąży do poprawy skalowalności, stosując niestandardowe w branży blockchain podejście łączące konsensus proof of history (PoH) z bazowym konsensusem proof of stake (PoS). Podejście to spotkało się z zainteresowaniem wielu różnych podmiotów gospodarczych – od drobnych inwestorów indywidualnych po podmioty instytucjonalne. Solana twierdzi, że może przetwarzać około 50 000 transakcji na sekundę. Podobnie jak Ethereum, Solana jest zarówno kryptowalutą, jak i elastyczną platformą zdecentralizowanych aplikacji (aplikacji dapp) i tworzenia NFT, oferującą kupno i sprzedaż kryptowaluty firmy (SOL) za pośrednictwem giełd takich jak Coinbase.

Solana korzysta z kombinacji mechanizmów konsensusu proof of history (PoH) i proof of stake (PoS). Komponent proof-of-history jest głównym elementem protokołu Solana, odpowiedzialnym za większość procesu przetwarzania transakcji. Proof of history rejestruje udane operacje i czas, jaki upłynął między nimi, co pozwala osiągnąć blockchainowy projekt z natury eliminujący element zaufania. Konsensus proof of stake działa jako narzędzie monitorujące dla procesów proof of history, weryfikując każdą sekwencję bloków, które produkuje. To połączenie dwóch mechanizmów konsensusu sprawia, że Solana wprowadza innowacyjną jakość do branży technologii blockchain. Protokół Solana został zaprojektowany z myślą o obsłudze zarówno drobnych użytkowników, jak i klientów korporacyjnych, oraz oferowania niskich kosztów transakcji przy jednoczesnym zapewnieniu skalowalności i szybkiego przetwarzania.

Głównym celem Solany jest ułatwienie tworzenia zdecentralizowanych aplikacji (dapp), ze szczególnym naciskiem na zdecentralizowane rozwiązania finansowe (DeFi). Innowacyjne podejście projektu w branży blockchain pozwala na znaczne skrócenie czasu weryfikacji zarówno dla transakcji, jak i realizacji inteligentnego kontraktu. Spotkało się to z dużym zainteresowaniem, szczególnie ze strony podmiotów instytucjonalnych. Protokół Solana został zaprojektowany tak, aby służyć zarówno drobnym użytkownikom, jak i klientom korporacyjnym, mając na celu udostępnienie zdecentralizowanych finansów na większą skalę.

Pomysł i wstępne prace nad Solaną rozpoczęły się w 2017 r., ale projekt został oficjalnie wdrożony przez Fundację Solana z siedzibą w szwajcarskiej Genewie w marcu 2020 r. Najważniejszą osobą stojącą za Solaną jest Anatoly Yakovenko, którego kariera zawodowa rozpoczęła się w firmie Qualcomm i który wraz ze swoim kolegą z Qualcomm – Gregiem Fitzgeraldem, założył projekt o nazwie Solana Labs. Po przyciągnięciu kilku byłych współpracowników firmy Qualcomm protokół Solana i token SOL weszły do publicznej oferty w 2020 roku.

Kiedy ponad dekadę temu powstał Bitcoin, rozwiązywał trudny problem: jak umożliwić nieznajomym osobom na całym świecie dokonywanie transakcji finansowych przez Internet bez pośredników finansowych i podmiotów przetwarzających płatności, takich jak Visa lub Mastercard, wspomagających transakcję. Technologia umożliwiająca zdecentralizowane transakcje, która stworzyła świat kryptowalut takim, jakim go znamy, nazywa się blockchain. Jednak blockchainy miały wcześniej jedną poważną wadę w porównaniu ze scentralizowanymi sieciami takimi jak te, z których korzystają firmy obsługujące karty kredytowe: są wolniejsze. Bitcoin zazwyczaj przetwarza około 7 transakcji na sekundę w 2023 roku, w porównaniu do dziesiątek tysięcy przetwarzanych w sieci Visa. Solana to jedno z wielu nowych rozwiązań kryptowalutowych, które mają przyspieszyć sieci kryptowalutowe i ułatwić ich skalowanie. Projekt wykorzystuje zestaw inteligentnych technologii, w tym nowatorski mechanizm zwany „proof of history”.

Komputery zabezpieczające sieć nazywane są weryfikatorami. Uczestnicy stakują własne SOL, aby zostać weryfikatorem, w zamian za możliwość zarobienia SOL i obniżenia opłat. (Bycie weryfikatorem wymaga również dość dużej wiedzy technicznej). SOL służy również jako „token zarządzania”, co oznacza, że jego posiadacze mogą brać udział w głosowaniach dotyczących przyszłych aktualizacji i propozycji zarządzania przesyłanych przez społeczność Solana.

Podobnie jak Ethereum, Solana jest platformą obliczeniową, która może nawiązywać kontakt z inteligentnymi kontraktami. Inteligentne kontrakty obsługują szeroki zakres zastosowań, od rynków niewymienialnych tokenów (NFT) i zdecentralizowanych finansów (DeFi), aż po gry. Ekosystem aplikacji kryptowalutowych na Solanie obsługuje aktywa o wartości miliardów dolarów (stan na rok 2023). Jednym z powodów, dla których użytkownik może wybrać aplikację działającą na Solanie, jest to, że prędkości są wysokie, a zatory niskie – co zwykle skutkuje niższymi opłatami niż w przypadku innych blockchainów. Oczywiście może istnieć ryzyko związane z pojawiającymi się aplikacjami i technologiami kryptowalutowymi – od wysokiej zmienności po możliwość wykorzystania nieodkrytych błędów w inteligentnych kontraktach. Szczególnie osoby początkujące powinny analizować informacje i nie podejmować nadmiernego ryzyka.

Solanę można kupować, wysyłać i odbierać za pomocą różnych giełd kryptowalutowych i portfeli, w tym Coinbase i Coinbase Wallet.