Co to jest ethereum?

Ethereum, które powstało w 2015 roku, jest drugą po bitcoinie największą kryptowalutą pod względem kapitalizacji rynkowej. Ale w przeciwieństwie do bitcoina, nie zostało stworzone jako pieniądz cyfrowy. Zamiast tego twórcy ethereum postawili sobie za cel zbudowanie nowego rodzaju globalnej, zdecentralizowanej platformy obliczeniowej, która wykorzystuje bezpieczeństwo i otwartość łańcuchów bloków oraz rozszerza te atrybuty na szeroką gamę zastosowań.  

W oparciu o łańcuch bloków ethereum działają już narzędzia finansowe, gry i złożone bazy danych. Możliwości jego wykorzystania w przyszłości są ograniczone jedynie wyobraźnią programistów. Jak twierdzi fundacja non profit, Ethereum Foundation: „Dzięki Ethereum właściwie wszystko można kodyfikować, decentralizować, zabezpieczać i dokonywać nim transakcji”.

• Ethereum stało się popularnym instrumentem inwestycyjnym i środkiem przechowywania wartości (i tak jak bitcoin może być używane do wysyłania i odbierania wartości bez pośredników).

• Łańcuch bloków ethereum pozwala programistom na tworzenie i uruchamianie bardzo różnorodnych aplikacji, od gier i zaawansowanych baz danych po złożone, zdecentralizowane instrumenty finansowe, które nie wymagają pośrednictwa banku ani żadnej innej instytucji. 

• Aplikacje oparte na ethereum stworzono przy użyciu „inteligentnych kontraktów”.Inteligentne kontrakty, podobnie jak ich papierowe odpowiedniki, określają warunki porozumienia między stronami. Jednak w przeciwieństwie do tradycyjnych umów inteligentne kontrakty są automatycznie realizowane po spełnieniu warunków. Żadna ze stron nie musi wiedzieć, z kim dokonuje transakcji, ani korzystać z jakiegokolwiek pośrednika. 

• Podobnie jak bitcoin, ethereum stanowi projekt open source – nie jest niczyją własnością ani nikt go nie obsługuje. Każdy, kto ma dostęp do Internetu, może uruchomić węzeł ethereum lub wejść w interakcję z siecią.

• Zdecentralizowany łańcuch bloków bitcoina pozwala dwóm nieznajomym w dowolnym miejscu na świecie wysyłać i otrzymywać pieniądze bez pośrednictwa banku. Na podobnej zasadzie inteligentne kontrakty działające na zdecentralizowanym łańcuchu bloków ethereum umożliwiają programistom budować złożone aplikacje, które powinny działać dokładnie tak, jak zostały zaprogramowane, bez przestojów, cenzury, oszustw czy ingerencji osób trzecich. 

Popularne innowacje oparte na Ethereum obejmują stablecoiny (takie jak USDC, którego wartość jest powiązana z dolarem za pomocą inteligentnego kontraktu), zdecentralizowane aplikacje finansowe (znane pod wspólną nazwą DeFi) i inne zdecentralizowane aplikacje (dapps).

Czy ethereum jest bezpieczne?

ETH jest obecnie zabezpieczone przez blockchain Ethereum przy użyciu technologii zwanej „proof of stake” (więcej na ten temat poniżej).

Fundamentalne zasady kryptowalut gwarantują ich bezpieczeństwo. System nie wymaga uprawnień, a kluczowe oprogramowanie jest otwarte, dlatego też niezliczeni informatycy i kryptografowie mogli zbadać wszystkie aspekty sieci oraz jej bezpieczeństwo. 

Aplikacje działające na łańcuchu bloków ethereum są jednak tak bezpieczne, jak gwarantują to ich twórcy. Na przykład kod może czasami zawierać błędy będące przyczyną utraty środków. Chociaż ich kod źródłowy jest również widoczny dla wszystkich, grupy użytkowników poszczególnych aplikacji są znacznie mniejsze niż użytkowników ethereum jako całości, a więc mniejsza liczba osób je obserwuje. Ważne jest zapoznanie się z każdą zdecentralizowaną aplikacją, której zamierzacie używać. 

Jak działa ethereum?

Być może obiło Ci się o uszy, że łańcuch bloków Bitcoina jest podobny do ksiąg rachunkowych banku lub nawet książeczki czekowej. Jest to bieżący bilans każdej transakcji dokonanej w sieci od samego początku – a cała sieć współpracuje, aby zapewnić, że bilans jest dokładny i bezpieczny.

Z drugiej strony łańcuch bloków ethereum jest bardziej podobny do komputera – pomimo że również wykonuje pracę związaną z dokumentowaniem i zabezpieczaniem transakcji, jest znacznie bardziej elastyczny niż łańcuch bloków bitcoina. Programiści mogą wykorzystywać łańcuch bloków ethereum do tworzenia wielu różnych narzędzi: od oprogramowania do zarządzania logistyką poprzez gry aż po cały ekosystem aplikacji DeFi (które mogą służyć do udzielania i brania pożyczek, handlu i nie tylko).

• Ethereum wykorzystuje do tego „maszynę wirtualną”, która przypomina gigantyczny, globalny komputer złożony z wielu pojedynczych komputerów z oprogramowaniem ethereum. Utrzymanie działania tych wszystkich komputerów wymaga od uczestników inwestycji zarówno w sprzęt, jak i energię elektryczną. Aby pokryć te koszty, sieć używa własnej, podobnej do bitcoina, kryptowaluty o nazwie ether (powszechniej nazywanej ETH).

• ETH zapewnia działanie całości. Użytkownik wchodzi w interakcję z siecią ethereum, używając ETH, aby zapłacić sieci za wykonanie inteligentnych kontraktów. Dlatego opłaty uiszczane w ETH nazywane są „paliwem”.

• Ceny paliwa różnią się w zależności od poziomu zajętości sieci. We wrześniu 2022 r. została wdrożona nowa wersja blockchainu Ethereum o nazwie Ethereum 2.0, której celem jest zwiększenie wydajności.

Co to jest ethereum 2.0?

Ethereum 2.0 (często określane jako ETH2) jest dużą aktualizacją sieci Ethereum. Zaprojektowano ją, umożliwić rozwój sieci Ethereum przy jednoczesnym zwiększeniu bezpieczeństwa, szybkości i wydajności. Aktualizację wdrożono we wrześniu 2022 r., scalając pierwotny blockchain z blockchainem ETH2.

Dlaczego Ethereum 2.0 jest potrzebne? Przeniesienie popularnego kryptoaktywa na nową platformę to skomplikowane przedsięwzięcie, jednak w celu zapewnienia skalowalności i rozwoju Ethereum musiało do niego dojść. Wynikało to z faktu, że metoda „proof of work” używana przez blockchain ETH 1.0 do weryfikowania transakcji powodowała wąskie gardła, zwiększała opłaty i zużywała znaczną ilość zasobów (w szczególności energii elektrycznej).

Co to jest proof of work?  W jaki sposób sieci kryptowalutowe gwarantują, że nikt nie wyda tych samych pieniędzy dwa razy bez pośrednictwa centralnego organu, takiego jak Visa czy Paypal? Używają mechanizmu konsensusu. Kiedy wprowadzono na rynek ETH 1.0, zastosowano w nim mechanizm konsensusu, który został zapoczątkowany przez sieć bitcoin – nazwany proof of work (dowodem pracy). 

• Proof of work wymaga ogromnej ilości mocy obliczeniowej, dostarczanej przez wirtualnych „górników” z całego świata, którzy rywalizują o to, kto pierwszy rozwiąże czasochłonną zagadkę matematyczną. 

• Zwycięzca otrzymuje możliwość aktualizacji łańcucha bloków o najnowsze zweryfikowane transakcje i zostaje nagrodzony z góry określoną ilością ETH.  

• Proces ten ma miejsce co 30 sekund (w porównaniu z około 10 minutami w przypadku bitcoina). Wraz ze wzrostem ruchu w sieci ograniczenia mechanizmu proof of work spowodowały wąskie gardła, podczas których opłaty nieprzewidywalnie wzrastają.

Czym jest staking?

Twórcy ethereum zdawali sobie sprawę z ograniczeń algorytmu proof of work (dowodu pracy). Dlatego w przypadku ethereum 2.0 opracowano zupełnie inne rozwiązanie – takie, które ostatecznie pozwoli sieci na efektywne przetwarzanie tysięcy transakcji ethereum na sekundę.

Ethereum 2.0 wykorzystuje mechanizm konsensusu zwany proof of stake, który jest szybszy, mniej zasobochłonny i (przynajmniej teoretycznie) bezpieczniejszy. Efekt jest podobny do tego z proof of work, w którym wybiera się uczestnika sieci do weryfikacji najnowszych transakcji, aktualizacji łańcucha bloków i zarobienia kilku tokenów ETH. 

• Zamiast sieci górników ścigających się w rozwiązywaniu zagadki proof of stake wymaga sieci uczestników, którzy dosłownie zainwestowali w sukces przedsięwzięcia.

• Ci uczestnicy są nazywani weryfikatorami. Zamiast przekazywać moc obliczeniową, jak robią to górnicy, weryfikatorzy przekazują ETH do „puli stakingowej”. 

• Akt wniesienia ETH do puli nazywa się stakingiem. Jeśli zdecydujesz się na staking części swojego ETH, otrzymasz nagrody proporcjonalne do jej wielkości.  

•  Sieć wybiera zwycięzcę na podstawie ilości ETH, które każdy z weryfikatorów ma w puli, i czasu, przez jaki je tam trzyma – dosłownie nagradzając uczestników, którzy zainwestowali najwięcej. 

• Po zatwierdzeniu przez zwycięzcę najnowszego bloku transakcji inni weryfikatorzy mogą poświadczyć poprawność bloku. Po dokonaniu progowej liczby takich poświadczeń sieć aktualizuje łańcuch bloków. 

• Wszyscy uczestniczący weryfikatorzy otrzymują nagrodę w ETH, która jest dystrybuowana przez sieć proporcjonalnie do ilości stakowanej przez każdego weryfikatora kryptowaluty. 

Krótka historia ethereum

2013 

• Vitalik Buterin, 19-letni programista (i współzałożyciel Bitcoin Magazine), publikuje dokument, w którym proponuje wysoce elastyczny łańcuch bloków mogący obsłużyć praktycznie każdy rodzaj transakcji.

2014 

• Nastolatek z Toronto wraz z zespołem współzałożycieli, wśród których znajdował się Gavin Wood, poprzez crowdfunding finansuje rozwój protokołu ethereum, sprzedając przedpremierowo tokeny o wartości 18 milionów dolarów.

2015 

• Pierwszą publiczną wersję łańcucha bloków ethereum uruchomiono w lipcu. Inteligentne kontrakty zaczynają działać w ramach łańcucha bloków ethereum.

2016 

• Hakerzy ukradli około 50 milionów dolarów z funduszu venture o nazwie DAO (skrót od Decentralized Autonomous Organization) działającego w oparciu o inteligentne kontrakty. Wykorzystali błąd w oprogramowaniu. 

• W decydującym głosowaniu społeczność ethereum zdecydowała się na zmianę protokołu w sposób, który pozwoliłby przywrócić utracone środki. W wyniku tego łańcuch bloków ethereum rozgałęzia się (poprzez hard fork) na dwa oddzielne łańcuchy bloków, każdy z własną aktywną społecznością: ethereum i ethereum classic.

2017 

• Utworzono standard ERC-20 ułatwiający programistom tworzenie kompatybilnych aplikacji. ERC-20 definiuje sposób tworzenia aktywów (lub tokenów) w łańcuchu bloków ethereum. 

• Pierwszą szeroko rozpowszechnioną aplikacją opartą na ethereum jest gra o nazwie CryptoKitties, w której użytkownicy zbierają cyfrowe koty i handlują nimi. Gra stała się prawdziwym fenomenem – w szczytowym momencie rzadkie cyfrowe koty były sprzedawane nawet za 200 000 dolarów. 

• Organizacja non profit Ethereum Enterprise Alliance rozpoczęła działalność w celu opracowania praktycznych zastosowań technologii inteligentnych kontraktów. Do grona członków należą JP Morgan, Samsung, Microsoft i Mastercard. 

• W oparciu o łańcuch bloków ethereum uruchomiono MakerDAO – pierwszy protokół z sektora zdecentralizowanych finansów (lub DeFi). Maker wprowadza również pierwszy stablecoin oparty na ETH – DAI.

• ETH po raz pierwszy przebija poziom 100 USD.

2018

• Inicjatywa DeFi mająca na celu przekształcenie branży usług finansowych poprzez sprawienie, że transakcje będą szybsze, tańsze i bezpieczniejsze, nabrała rozpędu wraz z pojawieniem się protokołu pożyczkowego compound i zdecentralizowanej wymiany uniswap. 

• Wprowadzono stablecoin USDC na rynek. Przy wsparciu CENTRE Consortium, partnerstwa pomiędzy Coinbase i Circle, w pierwszym roku udaje się zrealizować emisję o wartości 1 miliarda dolarów.  

• Wartość ETH po raz pierwszy od stycznia przebiła poziom 1000 USD, po czym spadła z powrotem poniżej 100 USD.

2020 

• Aktualizacja Ethereum 2.0 rozpoczęła się w grudniu. Całkowite przejście z ethereum 1.0 na ethereum 2.0 ma zająć około dwóch lat.

• Jako część pierwszej fazy wprowadzenia ethereum 2.0 wprowadzono algorytm proof of stake. ETH 1.0 nadal wykorzystuje algorytm proof of work jako mechanizm konsensusu.

2021

• W listopadzie 2021 r. ETH osiąga nowe historyczne maksimum na poziomie 4891 USD

• Zobacz aktualną cenę na stronie https://www.coinbase.com/price/ethereum

Jak można kupić ethereum?

Bez względu na to, skąd weźmiesz ETH, musisz znać kilka podstawowych pojęć. Każdy adres w sieci ethereum posiada klucz publiczny i klucz prywatny, a do zarządzania posiadanymi kryptowalutami potrzebny jest portfel.  

• Klucz publiczny – traktuj go jak adres e-mail do przesyłania kryptowalut. Klucz publiczny ethereum to miejsce, do którego ludzie mogą wysyłać Ci ETH i tokeny oparte na ethereum, takie jak USDC i dai. Możesz bezpiecznie udostępniać go innym.

• Klucz prywatny – to Twoje hasło. Zasadniczo należy unikać ujawniania go innym. Klucz prywatny to długi ciąg liter i cyfr. Może mieć również formę serii słów zwanych frazą odzyskiwania (seed phrase). Niezwykle ważne jest pilnowanie swoich kluczy prywatnych. Jeśli je zgubisz, na zawsze stracisz swoje tokeny ether. 

• Portfel – aby przechowywać i chronić swoje tokeny ether, będziesz potrzebować portfela. Jeśli dopiero zaczynasz, najprostszą opcją jest założenie konta poprzez aplikację Coinbase lub na stronie coinbase.com – w tym przypadku będziesz korzystać z „portfela do przechowywania”, który przechowuje i chroni Twoje klucze prywatne za Ciebie. Później możesz chcieć poznać inne opcje portfela stworzonymi z myślą o interakcji ze zdecentralizowanymi protokołami finansowymi (lub DeFi), takimi jak Compound (aplikacja do udzielania pożyczek i oszczędzania) lub Uniswap (zdecentralizowana giełda, która pozwala na handel kryptowalutami).

W jaki sposób ethereum uzyskuje wartość?

To pytanie można rozpatrywać na kilka sposobów. Z jednej strony cena ethereum, tak jak w przypadku każdego innego aktywa, jest ustalana przez rynki. Inwestorzy kupują je za bitcoiny, dolary, euro, jeny i inne waluty 24 godziny na dobę. W zależności od popytu cena może zmieniać się z dnia na dzień. (Wartość ethereum ma tendencję do dużej zmienności w porównaniu z walutami takimi jak dolar amerykański lub akcjami takimi jak te z listy Fortune 500, ponieważ jest to wciąż nowa technologia).

Jednak to, dlaczego rynek wycenia je w ten sposób, jest o wiele bardziej skomplikowaną kwestią. Dla wielu inwestorów wartość ethereum wynika z jego elastyczności jako platformy do emisji stablecoinów i obsługi aplikacji DeFi. Skutkuje to rosnącą bazą użytkowników oraz rosnącymi opłatami transakcyjnymi. 

Co dalej z ethereum?

Na początku 2024 r. Ethereum obsługuje zdecydowaną większość aplikacji blockchain, a jego kapitalizacja rynkowa wynosi nieco poniżej 265 miliardów USD. Popularne stablecoiny, takie jak USDC i USDT, w większości funkcjonują dziś w oparciu o Ethereum ze względu na efekty sieciowe. Jednak w tym obszarze zaczyna ze sobą konkurować wiele nowych blockchainów z inteligentnymi kontraktami.