Coinbase logosu

Mum grafiklerini okuma

Hangi kriptoları ne zaman satın almanız gerektiğini mi merak ediyorsunuz? Kripto varlıklarını araştırırken mum grafiği denilen özel bir fiyat grafiği türüyle karşılaşabilirsiniz. Bu yüzden bunların nasıl çalıştığını öğrenmek için biraz zaman ayırmak faydalıdır.

Daha tanıdık olan çizgi ve çubuk grafiklere benzer şekilde, mum grafikler yatak eksende zamanı, dikey eksende ise fiyat verilerini gösterir. Ama daha basit grafiklerin aksine mum grafikleri daha fazla bilgi içerir. Tek bakışta bir varlığın belirli bir zaman diliminde ulaştığı en yüksek ve en düşük fiyatı ve bunların yanı sıra açılış ve kapanış fiyatlarını görebilirsiniz. 

Mum grafik nedir?

Burada Coinbase Pro'dan alınmış gerçek bir Bitcoin-ABD doları mum grafiği örneğini görebilirsiniz: 

Coinbase Pro: Mum grafiği

Mum grafikler size bir piyasa fiyat hareketinin pozitif mi, yoksa negatif mi olduğu ve hareketin büyüklüğü hakkında anlık bir görüntü sunar. Bir mum grafiğinde gösterilen zaman dilimi büyük oranda değişiklik gösterebilir. Örneğin Coinbase Pro, her mum beş dakikalık bir dilimi temsil edecek şekilde, varsayılan olarak altı saatlik bir dilimi gösterir, ama kullanıcılar bu zaman dilimini daha uzun veya daha kısa olacak şekilde ayarlayabilir. (Hisse senedi piyasalarının aksine kripto para piyasalarının günün 24 saati açık olduğunu da belirtmeden geçmeyelim. Yani "açılış" ve "kapanış" fiyatları, seçilen zaman diliminin başlangıç ve bitişindeki fiyatlardır.) 

Kırmızı ve yeşil mumlar ile açılış ve kapanış fiyatlarının nerede olduğu gösteriliyor.
  • Yeşil mumlar fiyatların yükseldiğini gösterir, yani açılış gövdenin altında, kapanış ise üstündedir. Kırmızı mumlar fiyatların düştüğünü gösterir, yani açılış gövdenin üstünde, kapanış ise altındadır.

  • Her bir mum gövdeden ve fitillerden oluşur. Mumun gövdesi, size açılış ve kapanış fiyatlarının mumun zaman dilimi sırasında hangi noktada olduğunu söyler. 

  • Gövdenin üst ve alt kısmından uzanan çizgiler fitillerdir. Bunlar, takasın gerçekleştiği zaman zarfında varlığın ulaştığı en yüksek ve en düşük fiyatı temsil eder.

Mum grafikler bize neler anlatır?

Mum grafikler, zaman içinde fiyat hareketinden çok daha fazlasını gözler önüne serebilir. Deneyimli takasçılar piyasa duyarlılığını ölçmek ve piyasanın nereye yöneleceği hakkında tahminler yapmak için modelleri bulmaya çalışır. Burada onların aradıkları şeylerden bazılarını görebilirsiniz: 

  • Örneğin mumun altındaki uzun fitil, fiyatlar düşerken yatırımcıların bir varlığı satın aldığı anlamına gelebilir. Bu, varlığın yükseliş yolunda olduğuna ilişkin iyi bir gösterge olabilir.

  • Mumun üzerindeki uzun bir fitil ise, yatırımcıların kâr elde etmeye çalıştığını belirtebilir. Bu da yakın gelecekte büyük bir potansiyel satış olacağını işaret eder.

  • Gövde neredeyse mumun tamamını kaplıyorsa ve iki tarafta da çok kısa fitiller varsa (veya fitiller görünmüyorsa) bu, güçlü bir boğa duyarlılığının (yeşil bir mumda) veya güçlü bir ayı duyarlılığının (kırmızı bir mumda) göstergesi olabilir.  

Belirli bir varlık bağlamında veya belirli piyasa koşulları altında mum grafiklerin hangi anlamlara gelebileceğini anlamak, teknik analiz denilen takas stratejisinin bir unsurudur. Yatırımcılar teknik analizle eğilimleri ve potansiyel gelecek fırsatları belirlemek üzere geçmiş fiyatları kullanmaya çalışır. 

"Tek mumluk işaretlerin" okunması

Son derece kısa zaman dilimlerinde takas yapan yatırımcılar bazen yalnızca bir muma odaklanır. Bu "tek mumluk işaretleri" tanımak, başlangıç düzeyindeki bir yatırımcı için faydalı bir pratik olabilir. Aşağıdaki görselde yaygın olarak görülen dört tek mumluk işareti bulabilirsiniz: 

Çeşitli mum grafik türleri
  1. Uzun üst gölge, ayı eğiliminin bir göstergesi olabilir. Başka bir deyişle yatırımcılar varlığı satıp kâr elde etmek istiyor olabilirler. Üst gölge ne kadar uzunsa gösterge o kadar güçlüdür.

  2. Uzun alt gölge, boğa eğiliminin işareti olabilir. Yatırımcıların varlığı satın almak istediklerini, böylelikle de fiyatları yukarı çektiklerini gösterir. Alt gölge ne kadar uzunsa işaret o kadar güvenilirdir. 

  3. Doji mumunun gövdesi yoktur, çünkü açılış ve kapanış fiyatları aynıdır. Bunlar genelde piyasada kararsızlık olduğu şeklinde yorumlanır ve fiyatta bir tersine dönme yaşanabileceğinin olası bir göstergesidir. (Neden "doji"? Mum grafikler 18. yüzyılda ilk kez Japon pirinç tüccarları tarafından kullanılmıştır. "Doji" bir hata yaşandığı anlamına gelir, çünkü muhtemelen fiyatların tam olarak aynı yerde açılması ve kapanması yaygın olarak görülen bir şey değildi. ) 

  4. Şemsiyelerin belirgin bir şekilde uzun alt fitilleri vardır. Kırmızı şemsiye aynı zamanda çekiç olarak da bilinir. Bir çekiç gördüğünüzde bu, sıklıkla varlığın ciddi bir alım işlemi gördüğü ve fiyatın yakında yukarı çıkabileceği anlamına gelir. Diğer yandan yeşil şemsiyelerin pek hayra yorulmayan bir takma adı vardır: asılmış adamlar. Sıklıkla satıcıların varlığı satıp paraya çevirmeye hazır olduklarının ve yukarı yönlü döngünün tersine döneceğinin işaretidir.

Tek mumluk işaretlerin önemli bir ipucu olabileceğini, ama piyasanın doğru biçimde okunmasının daha geniş bağlamı anlamayı gerektirdiğini unutmamak önemlidir. Mum grafiklerinde eğilimleri ve modelleri saptamak kolay değildir. Hangi yatırım stratejisinin sizin için doğru olduğundan emin değilseniz profesyonel bir danışmana başvurun.