Token nedir?

Büyük bir altın token'ın etrafında döner gibi görünen çeşitli kripto token'ları

Tanım

Teknik olarak "token"; "kripto para" veya "kripto varlık" ile aynı anlamdadır. Ama bağlama dayalı olarak giderek daha spesifik anlamlar da kazanmıştır. Token öncelikle Bitcoin ve Ethereum'un dışındaki (bunlar da teknik bakımından token olsalar da) tüm kripto para birimlerini ifade eder. İkinci olarak token, birçok merkezsiz finans (veya DeFi) token'ının yaptığı gibi başka bir kripto para blok zinciri üzerinde çalışan belirli dijital varlıkları tanımlamakta kullanılır. Token'lar, merkezsiz takasları olanaklı kılmaya yardımcı olmaktan video oyunlarında nadir öğeleri satmaya kadar çok çeşitli potansiyel işlevlere sahiptir. Bunun yanı sıra diğer herhangi bir kripto para gibi takas edilebilir veya saklanabilirler.

"Token" kripto para alanında çokça duyduğunuz bir sözcüktür. Aslına bakılırsa Bitcoin'in "kripto token" veya buna benzer bir şekilde tanımlanmış olduğunu duymuş olabilirsiniz; çünkü teknik açıdan tüm kripto varlıklar aynı zamanda token olarak da tanımlanabilir. Ancak bu sözcük, giderek yaygınlaşan iki belirli anlam da kazanmıştır. Öyle ki bunlarla karşılaşmanız kuvvetle muhtemeldir. 

  • "Token", sıklıkla Bitcoin ve Ethereumdışındaki (bunlar da teknik açıdan token olsalar da) tüm kripto paralar ifade eder. Bitcoin ve Ethereum uzak ara en büyük iki kripto para birimi olduğu için, diğer kripto paraları tanımlamak için bir sözcüğe sahip olmak kullanışlıdır. (Neredeyse aynı anlamı taşıyan, duymuş olabileceğiniz bir diğer sözcük de "altcoin"dir.)

  • "Token"ın giderek daha yaygın şekilde kullanılan bir başka anlamı daha vardır. Token daha spesifik olarak başka bir kripto para biriminin blok zinciri üzerinde çalışan kripto varlıkları tanımlar. Merkezsiz finansa (veya DeFi'ye) merak sararsanız bu kullanımla karşılaşırsınız. Bitcoin gibi bir kripto para birimi, kendi özel blok zincirine sahipken Chainlink ve Aave gibi DeFi token'ları, başta Ethereum olmak üzere var olan bir blok zinciri üzerinde çalışır veya bu zincirden faydalanır. 

  • Bu ikinci kategoride bulunan token'lar, faiz oranlarını otomatik hâle getirmekten sanal gayrimenkulleri satmaya kadar, merkezsiz uygulamaların birçok işlevi gerçekleştirmesini mümün kılar. Ancak diğer herhangi bir kripto para birimi gibi saklanabilir veya takas edilebilirler.

Token'lar neden önemlidir?

Kripto para birimlerini araştırırken bu sözcükle sık sık karşılaşacağınız düşünüldüğünde bunun bazı yaygın anlamlarını bilmek yararlı olacaktır. Yukarıdaki bölümde yer alan genel tanımların yanı sıra, adlarında gerçekten "token" bulunan bazı kripto varlık kategorileri de vardır. Bunlara birkaç örnek vermek gerekirse:

  • DeFi token'ları Son yıllarda geleneksel finans sisteminin işlevlerini (kredi verme ve tasarruf, sigorta, takas) yeniden yaratmayı amaçlayan yeni bir kripto tabanlı protokoller dünyası ortaya çıkmıştır. Bu protokoller, çok çeşitli işlevler gerçekleştirirken diğer herhangi bir kripto para gibi takas edilebilen veya saklanabilen token'lar üretir.

  • Yönetişim token'ları Bu token'lar sahiplerine merkezsiz olan ve bu yüzden yönetim kurulu veya diğer herhangi bir merkezî otoriteye sahip olmayan bir protokol ya da uygulamanın geleceğinde söz hakkı verir. Örneğin, popüler tasarruf protokolü Compound, tüm kullanıcılara COMP adlı bir token verir. Bu token, sahiplerine Compound'un nasıl yükseltileceğine ilişkin oy hakkı verir. Ne kadar çok COMP token'ınız varsa, o kadar fazla oyunuz olur.

  • Eşsiz Token'lar (NFT'ler)  NFT'ler benzersiz bir dijital veya gerçek varlığın mülkiyet haklarını temsil eder. Dijital eserlerin kopyalanmasını ve paylaşılmasını daha fazla zorlaştırmak için kullanılabilirler (bu, en yeni filmlerle ve video oyunlarla dolu bir Torrent sitesini bir kez olsun ziyaret etmiş olan herkesin anlayacağı bir meseledir). Ayrıca sınırlı sayıda dijital sanat eseri yaratmak veya bir video oyunundaki nadir öğeler gibi benzersiz sanal varlıkları satmak için de kullanılmaktadır. 

  • Menkul kıymet token'ları Menkul kıymet token'ları, hisse senetleri ve tahviller gibi geleneksel menkul kıymetlerin dengi olması amaçlanan yeni bir varlık sınıfıdır. Genel olarak bu token'lar, broker'a gerek olmaksızın bir şirkette veya diğer girişimlerde (örneğin gayrimenkul) hisse satmak üzere kullanılır (tıpkı geleneksel piyasalar aracılığıyla satılan hisseler veya oransal hisseler gibi). Belli başlı şirketler ve girişimlerin, menkul kıymetler token'larını diğer kaynak yaratma yöntemlerine potansiyel bir alternatif olarak inceledikleri bildirilmektedir.

Sadece birkaç dakikada Bitcoin satın alın

Kişilerin ve işletmelerin kripto para satın almak, satmak ve yönetmek için en çok güvendikleri yer biziz.