Bitcoin yarılanması nedir?

Bitcoin yarılanması nedir?

Bitcoin dijital bir para birimi olsa da sonsuza dek yaratılamaz ve değer teklifinin temelinde doğrulanabilir kıtlık vardır.

Bitcoin protokolünün temelinde, kıtlıkla ilgili iki kavram bulunur:

Birincisi, Bitcoin arzının sınırlı olmasıdır. Protokol, var olabilecek toplam bitcoin sayısının 21 milyon ile sınırlı olduğunu ve daha fazla bitcoin'in var olmasının imkansız olduğunu belirtmektedir. Bu durum, hükümetin veya merkez bankasının takdirine bağlı olarak daha fazla paranın basılabildiği ve potansiyel olarak enflasyona yol açan itibari para birimlerinin durumuyla taban tabana zıttır.

İkinci kavram ise yarılanma olarak adlandırılır. Yaklaşık olarak her dört yılda bir, "blok ödülü" olarak da bilinen Bitcoin madencilik ödülü yarıya indirilir. Bu, ağı güvence altına alan katılımcılara verilen ödülün %50 oranında azalması ve sonuç olarak yeni Bitcoin'lerin dolaşıma girme hızının doğrudan etkilenmesi anlamına gelir.

Mayıs 2020'de, sanal "madencilik" yoluyla (her 10 dakikada bir) ağa eklenen yeni Bitcoin miktarı 12,5'ten 6,25'e düşürülmüştür. Nisan 2024'te ise bu miktar yaklaşık 3,125'e düşecek ve bu süreç 21 milyon bitcoin'in hepsi madencilikle çıkarılana dek devam edecektir (bunun 2140 yılı civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir).

Bu noktadan itibaren madenciler blokları doğrulamak için yalnızca işlem ücretlerine güveneceklerdir.

Bitcoin yarılanması neden önemlidir?

Yarılanma, zaman içinde daha az bitcoin ihraç edilebileceği için Bitcoin'in değerinin yükselme ihtimalini artırır (talep düzeylerinin istikrarlı olduğu varsayıldığında). Bu durum, enflasyon nedeniyle genellikle zaman içinde değer kaybeden itibari para birimlerinin durumuyla taban tabana zıttır (örneğin, 1960'larda on sente kola alabilmenizin sebebi budur).

Kısacası yarılanma, Bitcoin protokolünün kıtlığı koruma yöntemlerinden biridir ve milyonlarca kişinin Bitcoin'e rağbet göstermesinin sebeplerinden biri kıtlıktır.

Ancak Bitcoin yarılanmasının önemli olmasının tek nedeni kıtlık değildir ve yarılanmayı yakından takip edilen bir olay haline getiren başka faktörler de vardır.

Örneğin, Bitcoin yarılanması genellikle basında kripto para birimleri ve Bitcoin ile ilgili daha fazla haber yapılmasına neden olur. Yarılanmanın manşetlere çıkması, daha önce Bitcoin'e yatırım yapmayı veya kripto para birimleriyle uğraşmayı hiç düşünmemiş potansiyel yeni yatırımcıların ilgisini çeker. Bu ilgi artışı, yarılanmanın neden olacağı potansiyel fiyat hareketlerinden yararlanmayı amaçlayan yeni ve mevcut yatırımcılarla Bitcoin'e gösterilen talebin artmasına yol açabilir.

Bitcoin yarılanması nasıl işler?

Yarılanmanın nasıl işlediğini daha iyi anlamak için önce Bitcoin madenciliğinin tam olarak ne olduğunu anlamamız gerekir.

Bitcoin, işlem bilgilerini doğrulamak için iş ispatı (PoW) sistemini kullanır (şifrelenmiş hash'in çözülmesi zaman ve enerji gerektirdiğinden bu şekilde adlandırılır ve iş yapıldığının ispatı olarak görev görür). Bu sistemde kişiler Bitcoin ağına katılmak için bilgisayarları veya özel madencilik makinelerini kullanarak hem işlem gerçekleştiricisi hem de doğrulayıcısı olarak görev yaparlar.

Bir blok, işlemlerle dolduğunda kapatılır ve madencilerin blokun kriptografik bulmacasını çözen ilk kişi olmak için yarıştıkları madencilik kuyruğuna gönderilir. Madenciler, bir bloktaki işlemlerin meşruluğunu teyit ettiklerinde yeni bir blok açar ve çalışmaları karşılığında ödül alırlar.

Bu süreç, bilgi içeren bir bloklar zinciri yaratarak blok zinciri olarak bildiğimiz şeyi oluşturur.

Her yarılanmayla birlikte, bu ağ katılımcılarına verilen ödül yarı yarıya azaltılır ve yeni bitcoin'lerin dolaşıma girme hızı yavaşlar. Mart 2024 itibarıyla 19 milyondan fazla bitcoin madencilikle çıkarılmış olup sanal olarak "madencilikle çıkarılabilecek" yaklaşık 2 milyon bitcoin kalmıştır.