İçeriğe gidinSite dizinine gidin
Coinbase logosu
  1. Learn
  2. Market Updates

Around the Block Sayı 9: DeFi protokol savaşlarının doğuşu

Giriş: Blok zincirinde savaş çanları çalıyor

Coinbase Around the Block kripto dünyasındaki temel konulara ışık tutar. Bu sayıda Justin Mart, DeFi protokolü savaşlarının doğuşunu ve sektördeki kayda değer diğer önemli haberleri inceliyor.

Blok zinciri tabanlı uygulamalar varsayılan olarak açık ve şeffaftır. Herkes projeyi inceleyebildiği ve işlerin gerektiği gibi yürüdüğünü teyit edebildiği için bu yararlı bir şeydir. Ama bunun ilginç bir yan etkisi de vardır. Kaynak kodu herkese açık olduğu için herhangi birinin var olan projeleri kopyalaması (projeyi "fork"laması), birkaç ufak değişiklik yapması ve rakip bir platform piyasaya sürmesi de kolaydır.

DeFi ekosistemi büyüdükçe bazı projeler güçlü ürün / piyasa uyumundan faydalanarak gerçek gelir akışları sağlamaktadır. Bu yüzden topluluğun şimdilerde protokol savaşlarının getirdiği sonuçlarla uğraşıyor olması şaşırtıcı değildir. Herhangi birinin başarılı bir projeyi forklayabilmesi ve pazar payını çalmaya çalışması tartışmaları beraberinde getiriyor. Bir örneği gözden geçirelim.

İlk protokol savaşı: Sushiswap, Uniswap'e karşı

Protokol savaşları, anonim bir geliştirici grubunun birden Sushiswap'i duyurmasıyla başladı. Bu, neredeyse tamamen Uniswap'ten kopyalanmış yeni bir Merkezsiz Takas Platformuydu (DEX). Ama küçük bir değişiklik de içeriyordu: Sushiswap, hem yönetişim token'ı olarak işlev gören (token sahipleri platformda yapılacak önerilerde ve değişikliklerde oy kullanabiliyor) hem de platformdaki tüm takas hacminin %0,05'ini (5 baz puan) kazandıran bir $SUSHI token'ını projeye dâhil etti.

$SUSHI token'ının eklenmesi, çığır açıcı bir özellik değildi. Ancak Sushiswap, kendi modellerinin likidite sağlayıcıları (LS'ler) için daha iyi teşvikler sunduğunu iddia ediyordu. Bu doğruysa Sushiswap, Uniswap'tan daha fazla likidite kazanabilir ve bu da takasçılar için daha iyi takas işlemlerine ve nihai olarak da Sushiswap için daha fazla hacme yol açabilirdi. Uniswap'un şu anda günde 1 milyon ABD dolarından fazla ücret ürettiği (ama öncelikle LS'lere ödenmektedir) düşünüldüğünde bu pazar çok önemlidir.

Ama başka bir pürüz daha var. Sushiswap, adil bir token dağıtım mekanizması ve Uniswap'in likiditesinin Sushiswap'e aktarılması için akıllı bir yol olarak yield farming'i de benimsedi. Bu, şu şekilde çalışıyor:

  • Seçili Uniswap havuzlarına likidite (ETH veya USDC gibi) sağlanır, bu da bu havuzlardaki likidite payınızı temsil eden "Uniswap-LS-Havuzu-Token'ları" verir

  • Bu Uniswap-LS-Havuzu-Token'ları, bir Sushiswap sözleşmesine yatırılır (bunlar "stake" edilir) ve Sushiswap, dağıtılırken bunlara orantılı olarak $SUSHI token'ları sunar. Böylelikle $SUSHI, likiditelerini Sushiswap'e bağlayan kullanıcılara verilerek piyasaya sunulmuş olur.

  • Gelecekte belirli bir zamanda Sushiswap'in akıllı sözleşmeleri, stake edilmiş tüm Uniswap-LS-Havuzu-Token'larını Sushipswap-LS-Havuzu-Token'larına dönüştürecek ve eş zamanlı olarak Uniswap havuzunda toplanıp stake edilmiş olan tüm varlıkları alarak bunları eş değer Sushiswap havuzlarına yatıracaktır.

Sonuç ne mi olur? Uniswap'in likit varlıkları, oransal olarak dağıtılan $SUSHI token'larını almayı amaçlayan kullanıcılardan güç alarak otomatik olarak Sushiswap'e geçti. Böylelikle aynı anda yerleşik DEX felce uğratılırken fiili olarak yeni bir DEX kurulmuş olur. Bu da topyekûn bir likidite savaşı demektir.

Peki neler yaşandı?

Yaşananlarla kısa bir roman yazmak mümkün. Özetle Uniswap-LS-Havuzu-Token'larındaki yaklaşık 2 milyar ABD doları, Sushiswap sözleşmelerine yatırıldı ve bu işlem yatıranlara $SUSHI token'ları kazandırdı. Bu Sushiswap staker'larının kazancının zaman zaman %1000 YFG'yi aşması yaşanan akını hızlandırdı. Bu arada, böylesi güçlü kaynak aktarımlarının ardından $SUSHI, DEX'lerde ve bazı merkezî takas platformlarında işlem görmeye başladı ve hızla değer kazanarak 300 milyon ABD doları tutarında bir piyasa değerine ulaştı.

Ertesi hafta ise her şey tersine dönmeye başladı. Bazıları aldıkları token'ları yalnızca olabildiğince çabuk elden çıkarmakla ilgilenen yield farmer'lar için giderek daha fazla token basıldıkça fiyat düşmeye başladı. Bu düşüş, anonim baş geliştiricinin (“Chef Nomi”) uzun vadeli fonlama sağlamak üzere 14 milyon ABD doları tutarında $SUSHI token'ı satmasına yol açtı. Ancak bu, toplulukta bir şok dalgası yarattı ve topluluğun güvenini sarstı (daha önce token satmaktan kaçınacağını taahhüt etmişti). Bunun sonucunda "Chef Nomi" projeden atıldı (daha sonra bir özür açıklaması yayınlayarak paraları iade etti).

Ama olanlar olmuştu. Sushiswap, Uniswap'in likiditesini başarıyla aktarmış ve kendi takas platformunu kurmuş olsa da, ilk baştaki enerji ve şevk giderek azaldı. Proje şimdi, Sushiswap'in başarı hanesine yazılabilecek şekilde, Solana gibi diğer blok zincirleriyle potansiyel entegrasyonlar hedefleyerek ve kendi yolunu çizerek hayatına devam ediyor.

İlginç bir şekilde Uniswap bütün bu olanları sineye çekmedi. Önceden yerel bir token'ları yokken, bu birden kritik bir dezavantaj hâline gelmişti. Bu yüzden 17 Eylül'de yönetişim token'ı olarak $UNI'yi piyasaya sürdüler ve hemen tüm önceki Uniswap kullanıcılarına yaklaşık 1000 $ değerinde $UNI dağıtarak geçmiş katkıları ve kalan $UNI token'larını yield farming aracılığıyla dağıtarak da devam eden sadakati ödüllendirdiler.

Günümüzde Sushiswap, 300 milyon ABD doları tutarında TVL, günde 40 milyon ABD doları tutarında hacim ve 100 milyon ABD doları tutarında piyasa değeriyle saygın bir yerdedir. Bu, bir aylık bir proje için kötü sayılmasa da, 2,2 milyar ABD doları tutarındaki TVL'ye, 300 milyon ABD doları tutarındaki günlük hacme ve 300 milyon ABD doları tutarındaki piyasa değerine sahip Uniswap'in gölgesinde kalıyor. Yani ilk savaşı yerleşik olan protokol kazandı diyebiliriz.

Diğer saldırılar

Sushiswap'in öncülük ettiği hareketi birçok diğer protokol hemen takip etti. Dikkate değer birkaç örnek verecek olursak:

Bu saldırıların hepsi, geçen iki ayda gerçekleşti ve farklı ölçülerde başarılı oldu. Ama dikkat çekici bir şekilde hiçbiri yerleşik olan protokolü geride bırakamadı. Ancak tüm projeler, ayakta kalmayı ve ürünlerini pazarları için en uygun hâle getirmek üzere yeni özellikler inşa ederek kendi topluluklarıyla kendi yollarını çizmeyi başardı.

Çıkarımlar: protokol savaşları ve DeFi'nin geleceği

Bu saldırıların hiçbirinin yerleşik protokolü ele geçirememiş olması güven tazeleyici bir şey. Sushiswap'in başarılı olması durumunda ortaya çıkacak sonuçları düşünün. Başarılı bir saldırı modelini ispatlayarak kendi çöküşlerinin de habercisi olmuş olacaklarını iddia edebiliriz. Bu başarı, başka bir kopyalanmış projenin aynı şekilde Sushiswap'e saldırmasını teşvik edecektir! Ama bunların henüz Uniswap'i geçememiş olması, serbest piyasada kazanmak için gerçek bir farklılaşmanın gerektiği yönünde erken ancak önemli bir veri olabilir. Tesadüfe bakın ki, Sushiswap'in yeni yol haritası da bu gerekli farklılaşmayı getirebilecek daha fazla iddialı özelliğe değiniyor.

Daha derin bir çıkarım ise, DeFi'deki geçiş maliyetlerinin sanılandan daha büyük olabileceği. Kodu kopyalamak basit olsa da bir topluluğu, markayı, güveni veya daha geniş manada entegrasyonları ve tüketici bilincini kopyalamazsanız. Sebep ne olursa olsun, müşterilerin diğerlerinden çok Uniswap'e ilgi gösteriyor olması Uniswap'in liderlik pozisyonunu korumasına yardımcı oluyor.

Birkaç diğer gözlemi paylaşırsak:

  • Adil lansman yield farming'i, uzun vadeli büyüme için sürdürülebilir olmayabilir: Protokol savaşı saldırıları gücünü, token'ların çoğunun (ve bazen tümünün) doğrudan protokolün kullanıcılarına dağıtılmasından alıyor. Ancak uzun vadeli sürdürülebilirlik, uzun vadeli teşvik uyumluluğunu gerektirir. Token'larınız dağıtıldıktan sonra geliştiricileri protokolün inşasına devam etmeye nasıl teşvik edebilirsiniz? Bir topluluk, zaman içinde bu yeni oluşan protokollere düzgün şekilde önderlik edebilir ve yol gösterebilir mi? Bunlar olası birçok yanıta sahip zor sorular. Henüz bu soruların açık bir yanıtı bulunmamaktadır.

  • Topluluk yönetimi zorlu olacak: Token tabanlı yönetişimi benimseyen merkezsiz projeler, henüz yeni oluşan yapılardır. Üstelik bunların birçok dezavantajı beraberinde getirmeleri de olası. Bu durum, tanımı gereği yeni olan ve başarılı olmak için hızlı topluluk oluşumunu gerektiren protokol savaşı projeleriyle daha da kötü bir hâl alıyor. Öyle ki, bu projelerin, uzun vadede projeyle uyum sağlamayabilecek, kısa vadeli düşünen paydaşları kendine çekmesi daha olası.

  • Plütokrasi mi, Demokrasi mi? Söylentilere göre Sushiswap örneğinde varlıklı bir fon milyonlarca dolar stake ederek platforma ağırlığını koymuş ve protokolün geleceğini kontrol etmeye yetecek kadar büyük miktarda $SUSHI token'ı elde etmiştir. Buradan çıkarılacak birçok sonuç var. Ancak bu projeler sonunda demokrasiden daha çok plütokrasilere benzeyebilir.

  • Anonimliğin karanlık bir yanı var: Bu projelerin bir çoğu, anonim kuruculara sahip (“Chef Nomi” örneğinde olduğu gibi). Bu hem iyi hem de kötü olabilir. Bir yandan bu durum, dünyadaki herhangi bir kişinin yeni bir protokole katkıda bulunmasına ve protokolün bir parçasına sahip olmasına olanak sağlarken diğer yandan kötü aktörlerin kötü amaçlı projeler yaratıp gizli bir arka kapıdan tüm paraları çalarak çıkmalarına da olanak sağlar.

Sonuç olarak bu yeni dönemi izlemek ilgi çekici olacak. Bunlar, biraz blok zinciri forklarına benziyor. Bitcoin'e karşı Bitcoin Cash veya Ethereum'a karşı Ethereum Classic gibi. Ama burada blok zincirleri yerine uygulamalar var. Forklara benzer bir şekilde bu uygulamalar, yerleşik uygulamaları geride bırakma umuduyla bir topluluğu hızla bir araya getirip üstün bir ürün ortaya koymak zorundadır. Ama tıpkı blok zinciri forklarında gördüğümüz gibi, bir topluluğu, geliştiricilerini, inşa edilen güveni veya markasını ve geliştirici bilincini forklayamazsınız.

Bu, DeFi'nin geleceği için iyiye işarettir. Bu durum, benzersiz projeler geliştiren, toplulukta öncü bir konum ve ilgi elde etmek için çok çalışan kurucuların, protokol savaşı saldırılarına karşı bir savunmalarının olduğu anlamına gelir. Bu da nihayetinde daha fazla geliştiriciyi yeni projeler yaratmaya teşvik ederek DeFi'yi ileriye taşır.

Nokta atışı: Dikkate değer haberler hakkında yorumlar

Coinbase'den Haberler

Kripto sektöründen haberler

Kurumsal kripto haberleri

Gelişen kripto işletmelerinden haberler

Uygulamayı İndirin

Google Play uygulama mağazasıApple uygulama mağazası
© 2024 Coinbase
BlogTwitterFacebook