Coinbase logosu

Bitcoin hakkındaki en büyük 7 efsane

Debunking Bitcoin Myths

Bitcoin tüm zamanların en yüksek seviyelerine ardı ardına ulaşır ve neredeyse her gün Bitcoin hakkında önemli haberler çıkarken dünyanın ilk kripto para birimi hakkında insanların inandıkları en büyük efsanelerin ve yanlış kanıların bazılarını incelemenin, bunların bir dayanağı olup olmadığını görmenin ve yanlışları düzeltmenin iyi olacağını düşündük. Örneğin Bitcoin'in değerinin "bir dayanağı olmadığını" veya Bitcoin'in gerçek hayatta kullanılabilmek için fazla dalgalı olduğunu düşünüyorsanız bu kılavuz tam size göre. Dünyanın en popüler kripto para birimi hakkındaki gerçeklere ulaşmak için meşru risklere değinmekten kaçınmadan gerçekleri, efsanelerden ayırıyoruz.

1. Efsane: Bitcoin bir balon

Bazı insanların büyük getiriler için spekülatif bir yatırım olarak Bitcoin satın aldığı doğru olsa da bu, Bitcoin'in kendisinin balon olduğu anlamına gelmez. Balonlar, piyasa değerinde sürdürülemez yükselişlerle nitelenen ekonomik döngülerdir.Bu balonlar, yatırımcılar tarafından fiyatların varlığın temel değerinden çok daha yüksek olduğunun fark edilmesiyle nihai olarak patlar. Bitcoin arada sırada kötü şöhretli eski bir spekülatif balonla karşılaştırılır: 17. yüzyılda Hollanda'da görülen "lale çılgınlığı". 1637'de spekülatörler, bazı lale çeşitlerinin fiyatlarının 26 kat artmasına neden oldu. Balon altı ay sürdü, çöküş yaşadı ve fiyatlar asla tekrar bu seviyelere çıkmadı.

İşin aslı:

  • Bitcoin 12 yılı aşan bir süre boyunca birçok fiyat döngüsünden geçti ve her seferinde yeni rekorlar kırmak üzere toparlanmayı bildi. Tüm yeni teknolojilerde olduğu gibi yükseliş ve düşüş döngüleri beklenir bir şeydir. Örneğin Amazon hissesi, doksanlardaki dot.com döneminin sonunda 100 $ civarından, ani bir düşüşle 5 $'a kadar indi, ama takip eden on yıllarda dünyadaki en değerli şirketlerden biri hâline geldi. 

  • Bazı önde gelen Bitcoin yatırımcıları, Bitcoin'in salınımlarının genç piyasalara özgü bir model sergilediğine inanıyor. Onlara göre Bitcoin, gelecekte belirli bir noktada göreceli bir istikrar yakalayana dek daha uzun bir süre istikrarlı seyredip daha küçük salınımlar yaşayacak ve arada bir artıp düşecektir. Ama bunu yalnızca zaman gösterecek. 

2. Efsane: Bitcoin'in gerçek hayatta bir kullanımı yok

Bitcoin'e eleştirel yaklaşanlar, onun gerçek dünyada kullanışlı olmadığını, bir kullanıma sahip olsa bile bunun çoğunlukla gayrimeşru aktiviteler için kullanışlı olduğunu iddia ediyorlar. Her iki ifade de yanlıştır. Bitcoin, arada bir banka veya ödeme işleyicisi olmaksızın dünyadaki herhangi birine ödeme yapma aracı olarak uzun bir geçmişe sahiptir. Ayrıca önemli kurumsal yatırımcılar tarafından giderek artan ölçüde altın gibi enflasyona karşı koruma sağlayan bir varlık olarak da kullanılmaktadır.

İşin aslı:

  • Son yıllarda Bitcoin, altın gibi enflasyona dirençli bir değer deposu olarak giderek artan ölçüde popüler hâle geldi. Öyle ki Bitcoin, "dijital altın" olarak adlandırılır oldu. Sayıları giderek artan belli başlı fonlar ve halka açık şirketler (Tesla, Square, MicroStrategy), varlıklarını daha iyi yönetmenin bir aracı olarak milyonlarca hatta milyarlarca dolar değerinde Bitcoin satın aldı. 

  • Tıpkı altın gibi Bitcoin de az bulunur bir varlıktır (Asla 21 milyondan fazla Bitcoin olmayacaktır). Altın elbette ağır ve hantaldır, üstelik taşıması ve depolaması zahmetlidir. Bitcoin ise buna karşılık bir e-posta gönderircesine kolay bir şekilde dijital olarak gönderilebilir.  

  • Bitcoin ilk yıllarında karanlık ağda bir ödeme aracı olarak kullanılmasıyla olumsuz bir ilgiyle karşılaştı. Ama ilk karanlık ağ piyasası kapandıktan yalnızca birkaç gün sonra Bitcoin fiyatları yükseldi ve bunun ardından yükselmeye devam etti. 

  • Paranın diğer biçimlerinde olduğu gibi, Bitcoin'in bir kısmı da kötüye kullanılacaktır. Ama ABD dolarıyla karşılaştırıldığında Bitcoin'in gayrimeşru kullanımı devede kulaktır. Yakınlarda yayınlanan bir rapora göre, 2019'da Bitcoin işlem hacminin %2,1'lik bir bölümü suç örgütleriyle ilişkiliydi. 

  • Üstelik tüm Bitcoin işlemleri açık bir blok zinciri üzerinde gerçekleştiği için, yetkililerin gayrimeşru etkinliği izlemesi geleneksel finansal sisteme göre genellikle daha kolaydır

3. Efsane: Bitcoin gerçek bir değere sahip değil

Bitcoin'in altın gibi fiziksel bir varlık tarafından desteklenmiyor olduğu doğrudur. Ancak aynısı ABD doları ve neredeyse diğer tüm çağdaş itibari para birimleri için de geçerlidir. Bitcoin'in kıt olması özelliği, doğrudan kodlarına yazılmıştır. Bu özelliği onu enflasyona karşı dirençli kılar. İtibari para birimlerinde ise büyük miktarlarda para basıldığında enflasyon ortaya çıkar ve var olan arzın değerini azaltır. 

İşin aslı:

  • Sadece 21 milyon bitcoin olacaktır. Bu kıtlık, bitcoinin değerinin ardındaki büyük bir güçtür. 

  • Arzın sınırlı olmasının yanı sıra, madencilikle çıkarılan yeni Bitcoin miktarı da tahmin edilebilir bir şekilde zamanla azalmaktadır. Dört yılda bir, "yarılanma" denen bir süreç sonunda ağdaki madencilere ödenen blok ödülleri yarıya düşer. 

  • Bu, arzın daima azalmasını sağlamaya yardımcı olur. Bu süreç, ekonominin temel kıtlık ilkesi uyarınca, Bitcoin fiyatının uzun vadede genel olarak yukarı yönlü bir eğilim göstermesini sağlamıştır. Başlangıçta bir peninin altında olan Bitcoin fiyatı, Şubat ortası itibarıyla 50.000 $'ın üzerindedir. (Bitcoin'in güncel fiyatına bakın.)

  • Bitcoin'in değeri, ağdaki bilgisayarların madencilik denilen bir süreç aracılığıyla katkıda bulunduğu çalışmadan da kaynaklanmaktadır. Dünyanın dört bir yanındaki güçlü bilgisayarlar, her bir işlemi doğrulama ve güven altına alma işi için büyük miktarda işlemci gücü sağlar (bunun karşılığında da yeni Bitcoin ile ödüllendirilirler). 

4. Efsane: Başka bir rakibi Bitcoin'in yerini mutlaka alacak

Bitcoin gerçekten başarı yakalayan ilk dijital paradır. Yeni kripto para birimleri uzun süredir yeni özellikler veya diğer avantajlar yoluyla Bitcoin'i geride bırakmayı vadetmiş olsa da hiçbiri bu hedefe yaklaşamamıştır

İşin aslı:

  • Geçtiğimiz on yılda binlerce rakip kripto para birimi ortaya çıkmış olsa da Bitcoin büyük bir farkla piyasa değeri bakımından hep en değerli kripto para birimi olmuştur.

  • Ayrıca kripto piyasasının %60'ını tek başına oluşturan en popüler kripto paradır.

  • Bitcoin'in "ilk hamle" avantajı ve merkezsiz, açık bir para birimi misyonunun saflığı bunun nedenleri arasındadır. 

  • Bu, rakiplerin piyasaya girmesinin hoş karşılanmadığı anlamına gelmiyor. Bitcoin merkezsizdir. Başka bir ifadeyle merkezî bir otoritenin yerine madencilerden ve düğümlerden oluşan küresel bir topluluk tarafından işletilir. 

  • Örneğin Bitcoin'in temelini oluşturan mimarinin yeni işlevler, özellikler eklenmek veya yeni keşfedilen bir hataya karşı korunmak üzere değiştirilmesi gerekirse topluluk, ağı yükseltmek için bir fork başlatabilir. 

  • Yükseltmenin kabul edilmesi için topluluğun %51'lik çoğunluğunun değişimi desteklemesi gerekir. Bu özellik, Bitcoin'in koşullara gerektirdiği şekilde uyum sağlamasına ve dönüşmesine olanak sağlar. 2017'de yapılan Bitcoin'in Segregated Witness ("SegWit" olarak kısaltılır, "Ayrılmış Tanık" anlamına gelir) yükseltmesi buna bir örnektir. 

  • Yazılım açık kaynaklı olduğu için, toplulukla fikir birliği sağlayamayan geliştiriciler, Bitcoin blok zincirinin bir hard-fork'unu bile oluşturabilir ve tamamıyla yeni bir kripto para birimi yaratabilir. Örneğin Bitcoin Cash bu şekilde ortaya çıktı. Ancak şimdiye kadar hiçbir Bitcoin kopyası, orijinalinin yerini almanın yanına bile yaklaşamadı.

  • Elbette kripto dünyasında büyük yenilikler gerçekleşiyor. Bu yüzden daha büyük bir rakibin ortaya çıkması akla yatkın bir ihtimaldir. Ama mevcut koşullar göz önüne alındığında çoğu uzman, Bitcoin'in yakın zamanda yerini başka bir kripto paraya bırakmasının muhtemel olduğunu düşünmüyor.

5. Efsane: Bitcoin'e yatırım yapmak bir kumar

Bitcoin'in son on yılda kayda değer fiyat dalgalanmaları yaşadığı yadsınamaz olsa da bu, genç ve gelişen bir piyasa için beklenen bir durumdur. Bitcoin, 2010'daki ilk blokundan bu yana istikrarlı bir şekilde uzun vadeli değer kazandı ve 1 trilyon ABD dolarını aşan bir piyasa değerine ulaştı (Şubat 2021 itibarıyla, güncel piyasa değerine bakın). Bitcoin olgunlaşmaya devam ettikçe dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde bulunan sağlam düzenleyici yapı, bir kurumsal yatırım dalgasını çekmeye yardımcı oldu (Tesla, risk fonları). 

Hikâyenin tamamı:

  • Bir Bitcoin yatırımcısının, elinde tuttuğu varlığın değerinin artacağına inanması için temel bir gerekçe vardır. Bir kumarhanede ise zarların kasa lehine hileli olduğunu bilirsiniz. Elbette gelecekteki performansına veya bu sonuçların devam edeceğine ilişkin bir garanti yoktur, ama Bitcoin'in son on yıldaki uzun vadeli eğilim çizgisi yukarı yönlü olmuştur. 

  • Dalgalanmanın etkisini azaltmak için kullanılan popüler yatırım stratejilerinden biri ortalama dolar maliyeti stratejisidir. Bu stratejide piyasanın ne yaptığına bakmaksızın her hafta veya her ay sabit bir miktar yatırım yaparsınız. Pozitif bir eğilim çizgisinin hakim olduğu ortamda bu strateji, dalgalanma ne durumda olursa olsun genellikle pozitif getiriyle sonuçlanır. 

  • Bitcoin dalgalanması yavaşlama eğilimi gösteriyor gibi. Geçenlerde yapılan bir Bloomberg analizi, Bitcoin'in yakın dönemdeki boğa koşusunu 2017'deki yükseliş dönemiyle karşılaştırdı ve dalgalanmanın bu sefer önemli ölçüde daha düşük olduğunu buldu. Neden mi? Kurumsal katılımcıların yükselişi ve kripto paraların "ana akım hâline gelmesi", eğilim üzerinde istikrar sağlayıcı bir etkiye sahiptir.

  • 2024'ün başlarında Bitcoin yatırım dünyasında önemli bir gelişme yaşandı. Spot Bitcoin ETF'leri ABD'de resmen onaylandı ve kripto para birimi için gerçek bir dönüm noktası oldu. Bitcoin yatırımlarının kumar olarak görülebildiği eski zamanlardan farklı olarak bu ETF'ler Bitcoin'e yatırım yapmak için yapılandırılmış ve düzenlemelere tabi bir yol sunuyor. Artan gözetim ve düzenlemelerle bu ETF'ler daha geniş bir yatırımcı kitlesini çekme potansiyeline sahip. Sonuç olarak Bitcoin artık geleneksel yatırım portföylerine daha sorunsuz bir şekilde entegre edilebiliyor.

  • Bitcoin veya herhangi diğer bir kripto para biriminin yatırım portföyünüzde yer alıp almaması kişisel koşullarınıza, risk toleransınıza ve yatırımın zaman ufkuna bağlıdır. Bitcoin, geçtiğimiz on yılda istikrarlı bir şekilde yukarı yönlü bir eğilim göstermiş olsa da azımsanmayacak aşağı yönlü döngülerden de geçti. Yatırımcılar dalgalı piyasalara girerken dikkatli olmalıdır (ve büyük çaplı yatırımlar yapmadan önce bir finans danışmanı ile birlikte çalışmayı düşünmelidir).

6. Efsane: Bitcoin güvenli değildir

Bitcoin ağı asla hacklenmemiştir. Açık kaynaklı kodu, sayısız güvenlik uzmanı ve bilgisayar bilimcisi tarafından dikkatle incelenmiştir. Bitcoin aynı zamanda çifte harcama sorununu çözerek "güvene dayalı olmayan" eşler arası para birimlerini gerçek kılan ilk dijital paradır. Dahası tüm Bitcoin işlemleri geri alınamaz bir nitelik taşır.

İşin aslı:

  • Bitcoin'in güvenliğine ilişkin birçok yanlış düşünce, Bitcoin ağının kendisine değil, Bitcoin'i kullanan üçüncü taraf işletme ve hizmetlerine yapılan saldırılardan kaynaklanıyor. Kusurlu güvenlik prosedürlerine sahip erken dönem Bitcoin şirketlerinin çok gündeme getirilen hacklenme olayları (Japonya merkezli erken dönem borsası Mt. Gox'u hedef alan hacklenme olayı gibi) ve arada sırada gerçekleşen veri ihlalleri (cüzdan sağlayıcısı Ledger'ın kullanıcılarını etkileyen veri ihlali gibi), bazı kullanıcıların kafasında Bitcoin'in güvenliğine ilişkin soru işaretleri oluşturdu.

  • Bitcoin'in merkez protokolü, 2009'da ortaya çıkışından bu yana %99,9 çalışma süresi ile güvenli bir şekilde faaliyet göstermektedir.

  • Çok büyük miktardaki bilgi işlem gücü, ağın güvenliğini sağlar. Üstelik ağa güç veren madenciler 100 ülkede bulunan düğümlerle dünyanın dört bir yanına dağılmıştır. Başka bir deyişle hatanın oluşacağı tek bir nokta yoktur.

7. Efsane: Bitcoin çevreye zararlıdır

Bitcoin madenciliği enerji yoğun bir süreçtir. Ama çevresel etkisinin belirlenmesi zordur. Öncelikle dijital ekonominin tüm yönleri enerji gerektirir. Küresel bankacılık sisteminin tamamını düşünün. Hem banka işlemlerinin gerçekleştirilmesi hem de ofis binaları, ATM'ler, yerel şubeler ve diğer pek çok şey için gerekli olan enerjiyi gözünüzün önüne getirin. 

İşin aslı:

  • New York merkezli bir fon olan Ark Investment Management'ın yakınlarda gerçekleştirdiği bir araştırma, şu sonuca vardı: "Bitcoin, küresel ölçekteki geleneksel bankacılık ve altın madenciliğinden çok daha verimlidir."

  • Bitcoin madenciliğinin önemli bir kısmının enerjisi, yenilenebilir enerji kaynaklarından (rüzgâr, su ve güneş dâhil) sağlanır. Cambridge Bitcoin Elektrik Tüketimi Endeksine göre gerçek sayı, yüzde 20 ile yüzde 70 üzeri arasında dağılım gösterir. 

  • Cambridgeli araştırmacılar şu sonuca vardı: "Bitcoin'in çevresel ayak izi en iyi ihtimalle önemsiz bir düzeyde kalmaktadır."  

  • Bitcoin madenciliğinin doğasında olan ekonomik teşviklerin, sürdürülebilir enerji konusundaki yeniliklerin desteklenmesine yardımcı olduğu iddiasında bulunmak da mümkündür. Zira madenciler, yenilenebilir enerjinin hızla en ucuz seçenek hâline geldiği bir dünyada, elektrik maliyetlerini sürekli düşürerek kârlarını artırma peşindedir.

Ücretsiz kripto kazanın

Spesifik kripto para birimlerinin nasıl işlediğini keşfedin — ve bizzat denemek üzere her kriptodan küçük bir miktara sahip olun.

Spesifik kripto para birimlerinin nasıl işlediğini keşfedin — ve bizzat denemek üzere her kriptodan küçük bir miktara sahip olun.